Realizacja ćwiczeń na doskonalenie motoryki małej.
Wszystkie czynności, które wykonuje się rękami i palcami określa się jako motoryka mała. Aby w przyszłości dziecko pewnie chwytało, manipulowało, łatwiej poradziło sobie w czynnościach samoobsługowych niezbędne jest odpowiednie stymulowanie mięśni rąk i palców. Doskonalić precyzyjne ruchy palców dziecka możemy poprzez oswojenie go z różnymi fakturami materiałów, dostarczając różnego rodzaju bodźców dotykowych. To powoduje doskonalenie czucia, uwrażliwienie skóry, a także rozwija świadomość wyczucia własnego ciała. Motoryka mała nie jest aktywnością oderwaną od pozostałych czynności. Ściśle wiąże się z motoryką dużą, czyli ruchami całego ciała, przemieszczaniem się…itp. Stymulowanie w młodszym wieku precyzyjnych ruchów ręki umożliwi w przyszłości łatwiejsze opanowanie posługiwania się klawiaturą, a także będzie decydować o tym, jak szybko dziecko poradzi sobie z pisaniem. Pamiętajmy, że musi ono trzymać prawidłowo długopis i przez kilka godzin dziennie stawiać różne znaki, co jest jednym z wielu elementów składających się na dojrzałość szkolną. Po indywidualnej obserwacji dzieci w oddziale II prowadzono ćwiczenia usprawniające manualnie organizując zajęcia indywidualne . Proponowano dzieciom zabawy stymulujące sprawność palców, dłoni, łokcia, np.: – przesypywanie ryżu, kaszy, piasku, skrawków papieru do pojemników następnie do butelek, – wyławianie kamyków z miski z wodą i wrzucanie do wąskiego otworu butelki, – nawlekanie makaronu, wkładanie patyczka do otworów, szycie sznurówką w tekturze, – ugniatanie, walcowanie, wykrawanie foremkami, – malowanie pastą do zębów, farbami palcem, gąbką, – wydzieranie obrazków z gazet, darcie papieru, wycinanie. Ćwiczono zapinanie guzika, sznurowanie butów, wiązanie wstążki, doskonalono kolorowanie utrzymując się w liniaturze, rysowanie płynne po linii przerywanej, prowadzenie linii w labiryncie, rysowanie koła, kwadratu, odwzorowywanie różnych rysunków na przykład: domku, wpisywanie trójkąta, kwadratu w koło, wycinanie po zygzaku oraz trójkącie i kwadracie, łączono kółka linią. Opracowano karty ewaluacyjne, które wypełniło 15 dzieci. Zadania zawarte w kartach zawierały elementy o różnym stopniu trudności oraz dostarczały różnych bodźców, które stymulowały mięśnie rąk i palców. Zadanie nr 1 wymagało łączenia kropek linią w kierunku pionowym. Zadanie nr 2 polegało na połączeniu kropek w kierunku poziomym. Zadanie nr 3 umożliwiało łączenie kropek naprzemiennie (z góry w dół, z lewa w prawo). Zadanie nr 4 umożliwiało szerokie ruchy naprzemienne. Zadanie nr 5 wdrażało do utrzymania odpowiedniej odległości przy wykonywaniu ołówkiem ruchów okrężnych w prawo, w lewo. Zadanie nr 6 skłaniało do kolorowania nie wykraczając poza linię. Zadanie nr 7 wymagało rysowanie elementów od bardzo małych do coraz większych. Zadanie nr 8 umożliwiało odprężenie mięśni, bo skłaniało do kolorowania elementów powtarzających się. Analizując opracowane karty ewaluacyjne (załącznik 1), które realizowano z dziećmi w październiku, a następnie w maju, można stwierdzić, iż w kartach z maja większa część dzieci (11 osób), poradziło sobie z zadaniami w nich zawartymi łatwiej i bez pomocy nauczyciela. Słabsze postępy można dostrzec u czworga dzieci, gdyż zauważa się w ich zadaniach jeszcze zbyt duży nacisk ręki co powoduje szybkie zmęczenie i drżenie ujawniające się w nieregularnych odległościach między liniami, a to z kolei świadczy o słabej koordynacji wzrokowo-ruchowej. Można wnioskować, iż ćwiczenia na wspomaganie rozwoju małej motoryki należy stosować częściej przy użyciu różnych przyborów kreślarskich, zwracając uwagę na prawidłową pozycję oraz ułożenie ręki podczas rysowania. Należy zwrócić uwagę by takie ćwiczenia trwały krótko, ale często i aby poczynania dziecka były nagradzane aprobatą nauczyciela. Opracowała: Agnieszka Rychlicka