WALORY CZYTANIA MAŁYM DZIECIOM
„Naród, który nie czyta, mało wie. Naród który mało wie, podejmuje złe decyzje.
Bez względu na to ile masz zajęć, najważniejszą rzeczą, jaką możesz zrobić dla przyszłości swego dziecka, oprócz okazywania mu miłości przez przytulanie, jest codzienne głośne czytanie oraz radykalne ograniczenie telewizji”
/Jim Trelease autor „Podręcznika głośnego czytania”/
Coraz częściej słyszy się, że połowa dorosłych Polaków nie czyta żadnych książek. Aktywności lekturowej nie przejawiają ani starsi, ani młodsi. Nie wszyscy pamiętają, że kluczem do wiedzy i sprawności umysłu jest czytanie, które rozwija język stanowiący podstawę do myślenia. Czytanie umożliwia każdemu człowiekowi dostęp do wiedzy. Tymczasem bardzo wielu ludzi w naszym kraju nie czyta.
Wiadomo, że nikt nie rodzi się czytelnikiem. Czytelnika można i trzeba wychować czytając dziecku codziennie. Uczymy dzieci czytania, ale nie dbamy o to, by lubiły czytać. Nie rozbudzamy w nich zapału do książek, nie dokładamy starań, by czytanie stało się ich ogromną przyjemnością i potrzebą.
Aby przyszłe pokolenia polubiły czytanie trzeba miłość do książek rozbudzać już od najwcześniejszych lat. Nawyk czytania i zapał do książek trzeba kształtować w dzieciństwie, czytając dziecku na głos, ponieważ czytanie dziecku na głos stymuluje rozwój jego mózgu, rozbudza w nim ciekawość świata i pomaga ten świat zrozumieć.
Ważne jest, aby czytać dziecku codziennie 20 – 30 minut. Nie zrażajmy się faktem, że dziecko prosi o czytanie bajki, którą już prawie zna na pamięć. Dajmy dziecku przykład, sami też zacznijmy czytać. Wielu dzieciom doświadczenia z książką kojarzą się z przymusem, przykrością i nudą. Dlatego porzucają czytanie na rzecz telewizji, czy gier komputerowych. A przecież czytanie jest przyjemnym sposobem spędzana wolnego czasu.
W domu najlepszą porą na czytanie dziecku jest wieczór, gdy dziecko przygotowuje się do snu. Jest to pora na poczytanie mu, wspólne opowiedzenie sobie, co wydarzyło się w ciągu dnia, na pocieszenie go jeśli doznało jakiejś przykrości, pochwalenie za osiągnięcia. Czytajmy w miejscu spokojnym, cichym. Małe dzieci łatwo się rozpraszają, nie powinny być obok nich takie pokusy jak: telewizor, gry wideo itd.
Wybierajmy książki pięknie ilustrowane, o bogatej szacie graficznej, bo takie książki przyciągną zainteresowanie dziecka nie tylko tekstem ale również wizualnie. Dziecko wyciąga ręce do barwnej książki, chce dotykać lśniącej okładki, oglądać ilustracje, a potem słuchać czytania. I to nie jeden raz. Jeżeli książka okaże się ciekawa – wielokrotnie, zawsze z tym samym entuzjazmem.
Zanim kupimy dziecku pierwszą książkę rozpocznijmy od zabaw słownych połączonych z ruchem. Rytm i rym sprawia im przyjemność słuchową.
Dla najmłodszych kupmy książki bogato ilustrowane, gdzie ilustracja zajmuje miejsce naczelne – tekstu nie ma wcale, albo jest go bardzo niewiele: krótkie podpisy pod obrazkami lub skąpe wierszyki. Ilustracje w książkach mają ogromne znaczenie dla dzieci. Szczególnie dla dzieci młodszych, tak wrażliwych na bodźce wizualne, na barwy i kształty, a mających wyobraźnię bardzo żywą. Ilustracje przyciągają dziecko do książki. Rozszerzają wiadomości dziecka, budzą reakcje na usłyszany tekst, czy obejrzane ilustracje.
Już w przedszkolu, klasie 0, a w szczególności w kształceniu zintegrowanym widać, że jedne dzieci radzą sobie świetnie, inne dobrze a jeszcze inne nie. Dzieci, którym nauka przychodzi łatwo to dzieci, którym rodzice dużo czytają, rozmawiają z nimi, opowiadają bajki. To procentuje w przyszłości. Takie dzieci same dużo czytają, zdobywają lepsze wykształcenie, lepiej radzą sobie w życiu. Dzieci, które mają problemy w szkole to takie o których rozwój umysłowy we wczesnym dzieciństwie nikt nie zadbał.
A przecież aktywność literacka nie jest niczym nowym, odrębnym, czy trudnym. Jest wynikiem twórczej postawy człowieka. Jak powiedział Lowenfeld postawę twórczą człowieka określają wrażliwość na problemy, otwartość myśli, oryginalność, mobilność analiza połączona ze zdolnością do abstrakcji oraz synteza.
Aktywność literacka kształtuje się u każdego dziecka już we wczesnym dzieciństwie i to od dorosłych zależy jak będzie się rozwijała. Rozpoczyna się rozwojem mowy i myślenia. Dziecko poznaje nowe słowa, zna pojęcia tych słów, potrafi kojarzyć fakty i jeśli będziemy rozwijać te umiejętności to w przyszłości wpływać to będzie na działania literackie. Częsta rozmowa z dzieckiem, odpowiadanie na pytania, zadawanie pytań, oglądanie ilustracji, wspólna zabawa zmusza do wysiłku intelektualnego, zmusza do myślenia oraz pobudza do mówienia. Kolejnym etapem jest nauka pisania. Dziecko które nauczyło się mówić, wyrażać to co czuje, co jest mu bliskie będzie umiało przelać to na papier. Dziecko, które ma właściwie rozwiniętą mowę i myślenie, nie będzie miało problemów w pisaniu, przepisywaniu tekstu czy wyrażaniu swoich myśli i uczuć.
Tak więc zalet głośnego czytania jest wiele. Głośne czytanie:
1. Buduje więź dorosłego z dzieckiem.
2. Stymuluje rozwój mózgu.
3. Rozbudza zainteresowania.
4. Rozwija wyobraźnię.
5. Kształtuje nawyk czytania na całe życie.
6. Uczy myślenia, pomaga w zrozumieniu świata.
7. Ułatwia samodzielne czytanie, dając podwaliny pod sukces w szkole.
8. Rozwija mowę i pisanie dziecka.
9. Chroni przed uzależnieniem od telewizji i gier komputerowych.
10. Rozbudowuje słownictwo.
11. Daje dużą wiedzę o otaczającym świecie i życiu.
12. Stymuluje rozwój emocjonalny.
Wzorujmy się na słowach Czechowicza, który pisał : Kto czyta, żyje wielokrotnie i tak jest istotnie.
M.O.